Skip to content

Οικονομική “αγραμματοσύνη”: το παγκόσμιο φαινόμενο και η συνεισφορά της Interamerican

Οι βασικές χρηματοοικονομικές γνώσεις, οι γνώσεις δηλαδή των βασικών λειτουργιών της οικονομίας, οι οποίες τελικά καθορίζουν την καθημερινότητα, όχι μόνο σε πολιτικό ή εθνικό επίπεδο, αλλά και σε ατομικό – οικογενειακό, στο μέλλον θα θεωρούνται τόσο απαραίτητες για το άτομο, όσο ήταν κάποτε η γραφή κι η ανάγνωση. 

Ρεπορτάζ: Χρ. Μωράκη

Μια εξαιρετική εκδήλωση με θέμα τον χρηματοοικονομικό αναλφαβητισμό, ένα παγκόσμιο φαινόμενο και μια εν δυνάμει μάστιγα για την καπιταλιστική δύση, διοργάνωσε χθες η Interamerican στο κέντρο της Αθήνας.

Αφορμή η έκδοση ενός βιβλίου, το τρίτο με θέμα την οικονομική κατάρτιση, μετα το “Προστατεύστε τα χρήματά σας” το 2012, που εξηγούσε πώς λειτουργεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα και οι ασφαλιστικές εταιρείες και το “Αποταμιεύοντας για το μέλλον μας”  το 2015, ένα εικονογραφημένο εγχειρίδιο αποταμίευσης για παιδιά,  όλα με την υποστήριξη και την χορηγία της Interamerican.

Την περασμένη Πέμπτη, στο Electra Metropolis παρουσιάστηκε το τρίτο της σειράς, με τίτλο “Προγραμματίζοντας για το μέλλον μας”.

Μικρό σε μέγεθος, με πολύχρωμες εικόνες και πολύτιμα μηνύματα, απευθύνεται σε μεγαλύτερα και μεγάλα παιδιά – δηλαδή και σε ενήλικες.  

Βασική έννοια του βιβλίου είναι ο “προϋπολογισμός“, δηλαδή ο προγραμματισμός εσόδων και εξόδων. Ικανότητα που πίσω της “κρύβει” πολλές άλλες, με πρώτη και κυρίαρχη την ικανότητα να διακρίνει κανείς μεταξύ ανάγκης και επιθυμίας, ούτως ώστε να κάνει σωστές επιλογές. Σωστή επιλογή προϋποθέτει επίσης να ξέρει κανείς πώς να προστατευτεί από σφάλματα όπως ο υπερδανεισμός, η έλλειψη διασποράς  του κινδύνου στις επενδύσεις του, η έλλειψη προστασίας της περιουσίας του, ανεξάρτητα από το μέγεθός της.

Το συγκεκριμένο βιβλίο απευθύνεται σε παιδιά, γιατί το χρήμα παίζει τόσο κεντρικό ρόλο στη ζωή μας πλέον, που η ύπαρξή του και ο τρόπος που λειτουργεί θα πρέπει να μαθαίνεται από πολύ νωρίς.

Στην πραγματικότητα βέβαια, πολύ λίγοι είναι και οι ενήλικες που είναι σε θέση να καταλάβουν τις βασικές οικονομικές έννοιες, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και παντού στο εξωτερικό.

Αυτό τουλάχιστον αποδεικνύουν έρευνες που πραγματοποιήθηκαν σε κατοίκους Ευρώπης και Αμερικής και παρουσιάστηκαν κατά την παρουσίαση του βιβλίου.

Απ’ ότι φαίνεται, η πλειοψηφία των πολιτών, δεν έχει ιδέα για τις λειτουργίες που καθορίζουν τι μπαίνει και τι βγαίνει στο πορτοφόλι του, για τις συνθήκες που αυξομειώνουν τις καταθέσεις του και για τις δυνάμεις που επηρεάζουν τις κυβερνήσεις του.  

Σύμφωνα με παγκόσμια έρευνα της Standard & Poors, την οποία αποκάλυψε ο Μάρκος Φραγκουλόπουλος, Αν. Διευθυντής Πωλήσεων – Μάρκετινγκ στην Interamerican, μόλις το 30% των γυναικών και το 35% των ανδρών γνωρίζουν τις βασικές χρηματοοικονομικές έννοιες και την εφαρμογή τους στην καθημερινότητα.

Η οικονομική “αγραμματοσύνη” φαίνεται ότι καλύπτει όλο το δυτικό ημισφαίριο.  Στις ΗΠΑ το 80% των Αμερικανών είναι σε βαθύ σκοτάδι όσον αφορά τα οικονομικά – δεν είναι καθόλου τυχαίο που στην κρίση του 1999-2001 καταστράφηκαν 3,2 εκατομμύρια νοικοκυριά και από το 2007 έως το 2008, όταν ξέσπασε το σκάνδαλο με τα ενυπόθηκα δάνεια, καταστράφηκαν άλλα 4, 7 εκατομμύρια.

Ακόμη και απο αυτούς που επενδύουν στην Γουόλ Στρητμόλις το 20% ξέρει απο επενδύσεις – οι υπόλοιποι επαφίονται στα χέρια μεσαζόντων και άρα αποτελούν λεια στα χέρια επιτηδείων.

Εν τω μεταξύ όλοι οι πολίτες της δύσης, συνεχίζουν να συσσωρεύουν οφειλές. Τα επιτόκια των πιστωτικών καρτών είναι στα ύψη και καταδυναστεύουν μεγάλη μερίδα του πληθυσμού όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό ενώ οι Βρετανοί έχουν ένα παραπάνω πρόβλημα στο κεφάλι τους: στην Βρετανία οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν τις δραματικές συνέπειες που θα έχει στην ποιότητα ζωής τους το Brexit.

Δυστυχώς όσον αφορά την οικονομία, ο κόσμος ενημερώνεται από κουτσομπολιά, φήμες και κατευθυνόμενη πληροφόρηση, που στο διαδίκτυο, έχει πραγματικά ανθίσει.

Είπε ο Γιάννης Περλεπές, γενικός διευθυντής Ναυτεμπορικής:

[box]Πρέπει να γίνει κατανοητό πώς επηρεάζεται η καθημερινότητά μας και το μέλλον των παιδιών μας από την δημοσιονομική πολιτική (σ.σ. χρηματοοικονομικά του δημοσίου, δηλαδή το πώς χειρίζεται το κράτος τα κεφάλαιά του), αλλιώς θα ζούμε μια ζωή στο περιθώριο, επιρρεπείς σε λαϊκιστές, έχοντας χάσει για πάντα το πολιτικό κριτήριο και βιώνοντας ένα οικονομικό χάσμα αφού οι οικονομικά εγγράματοι θα γίνονται όλο και πιο ισχυροί και θα εκμεταλλεύονται αυτήν την “ασύμμετρη” πληροφόρηση (σ.σ. οι πολλοί να ξέρουν λάθος πράγματα ή και τίποτα, οι λίγοι να ξέρουν τα σωστά) [/box]

Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι και οι “ειδικοί” ή αυτοί που οφείλουν να ξέρουν, δεν κάνουν λάθη.

Στις ΗΠΑ, ακόμη και ο ίδιος ο Πρόεδρος δείχνει να υπολείπεται σε γνώσεις ενώ όλοι θυμόμαστε έλληνες πολιτικούς που ένοιωθαν σίγουροι, ότι το μισό χρέος της Ελλάδας μπορεί να σβηστεί. Οι δε τράπεζες, που έδιναν δάνεια χωρίς καμία εξασφάλιση, χρειάστηκαν ριζικές παρεμβάσεις (κουρέματα και ανακεφαλαιοποιήσεις) για να παραμείνουν στη  ζωή!

Η Εθνική Τράπεζα για παράδειγμα, αποκάλυψε ο συγγραφέας του βιβλίου και καθηγητής Χρηματοοικονομικής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Νικόλαος Φίλιππας, από το 2008 έχει χάσει το 99,21% της χρηματστηριακής αξίας της. Σήμερα αξίζει κάτι παραπάνω από το… Jumbo, στα ίδια επίπεδα με το οποίο, βρίσκονται η Eurobank και η Πειραιώς ενώ η Attica Βank, αναγκάστηκε να πουλήσει δάνεια αξίας 1 δις, για μόλις 76 εκ ευρώ!

Συνολικά από την έναρξη της κρίσης, στην Ελλάδα χάθηκαν περιουσίες 587 εκ δις ευρώ, αποκάλυψε ο Νικόλαος Φίλιππας.

Μεγάλο θύμα της ελληνικής κρίσης είναι οι συνταξιούχοι. Οι οποίοι σήμερα αντιμετωπίζουν μια ευλογία και έναν κίνδυνο μαζί.

Η ευλογία, όπως είπε η κ. Όλγα Μπορνόζη, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Capital Link, είναι φυσικά η μακροζωία.  Η ζωή μετά την σύνταξη διαρκεί όλο και περισσότερο. Το προσδόκιμο ποιοτικής ζωής έχει διπλασιαστεί από τις αρχές του αιώνα ενώ τα σημερινά παιδιά σύμφωνα με εκτιμήσεις θα φτάνουν τα 100 χρόνια ζωής.

Ο κίνδυνος βεβαίως, αφορά φυσικά τις συντάξεις. Ποιές συντάξεις, μπορούν να καλύψουν τόσα χρόνια, τόσες ανάγκες; Ειδικά στην Ελλάδα, όπου σαν να μην έφταναν όλες οι προηγούμενες, αναμένονται περαιτέρω περικοπές 19% ανά μ.ο. από το 2019; 

Η γενικότερη δημοσιονομική κατάσταση δείχνει πώς κόστη που κάποτε μπορεί να κάλυπταν οι τράπεζες ή το κράτος, τώρα θα μετακυλήσουν στους ιδιώτες. Αναγκαστικά ο καθένας, εργαζόμενος ή συνταξιούχος, θα πρέπει να προετοιμαστεί από μόνος του για το πώς θα ζήσει, να κάνει δηλαδή κάποιον οικονομικό προγραμματισμό.

Βέβαια, είπε η κ. Μπορνόζη, ελάχιστα μερίδα του πληθυσμού σκέφτεται την σύνταξή της. Η πλειοψηφία του κόσμου δεν έχειούτε επενδυτική, ούτε ασφαλιστική, ούτε συνταξιοδοτική συνείδηση ή επίγνωση των κινδύνων – ενώ αντίθετα, έχει ευκολία στο να δημιουργεί χρέη, δηλαδή να δανείζεται ή να καταναλώνει. Αυτό τουλάχιστον είναι το πόρισμα των ερευνών του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης).

Πώς λοιπόν να αντιληφθεί ο καθένας 1) ότι πρέπει οπωσδήποτε να αποταμιεύσει, 2) πόσο να αποταμιεύεσει 3) και πώς να επενδύσει τα λεφτά του για να μεγιστοποιήσει τις απολαβές του;!

Σήμερα οι κοινωνίες έχουν θεοποιήσει τη ψηφιακή επανάσταση και όλοι μιλούν και γράφουν για την σημασία του να έχει κάποιος ψηφιακές δεξιότητες.

Όμως εξίσου σημαντικές, ίσως και σημαντικότερες είναι οι οικονομικές.

Η χρηματοοικονομική “άγνοια κινδύνου” είναι τεράστιο πρόβλημα αυτή τη στιγμή που απειλεί την ευημερία των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, τόνισε η Όλγα Μπορνόζη.

Η οικονομική γλώσσα πρέπει να αρχίσει να διδάσκεται όχι μόνο στα παιδιά, αλλά και στους μεγάλους. Όχι μόνο στους συνταξιούχους, αλλά και στους εργαζόμενους, στους γονείς, στους εκπαιδευτές. Μόνο έτσι θα μπορέσει η κοινωνία να αποφύγει το λαϊκισμό και να αναπτύξει ένα ορθό πολιτικό κριτήριο, ήταν η ομόφωνη κατάληξη της κουβέντας.

Το μάθημα των χρηματοοικονομικών πρέπει να μπει στα σχολεία όπως και οι γονείς, τονίστηκε πολλές φορές, πρέπει απο νωρίς να διδάσκουν τα παιδιά τους τι ακριβώς είναι το χρήμα, τι νόημα έχει και πώς το χρησιμοποιούμε.

Το ίδιο φυσικά πρέπει να μάθουν και οι ίδιοι. Όχι μόνο για να είναι υπεύθυνοι πολίτες, με κριτική ικανότητα και ώριμες επιλογές, μιας και η οικονομία κινεί σε μεγάλο ποσοστό και τα πολιτικά νήματα, αλλά πρώτα απ’ όλα για να είναι υπεύθυνοι γονείς και παιδαγωγοί.

Είπε η ειδική παιδοψυχολόγος παιδιών και εφήβων, απόφοιτος Xάρβαρντ, κ. Τζίνα Θανοπούλου:

[box]Το παιδί, μαθαίνοντας πώς να διαχειρίζεται τα χρήματα, μαθαίνει πώς να διαχειρίζεται και τις αξίες και τους ανθρώπους, όλα αυτά είναι άλλωστε αλληλένδετα. Η διάκριση του τι πρέπει να ξοδεύουμε και τι όχι, η διάκριση μεταξύ του τι είναι απαραίτητο και τι είναι απλώς επιθυμητό, δεν αφορά μόνο τα χρήματα, αφορά και τα συναισθήματά μας.  Αν μάθεις πώς να διαχειρίζεσαι τα χρήματα, στην ουσία μαθαίνεις πώς να διαχειρίζεσαι τα συναισθήματά σου. Τελικά μαθαίνεις την αξία της σωστής επένδυσης – υλικών αγαθών αλλά και συναισθημάτων. Η οικονομική διαχείριση διδάσκει έναν τρόπο ζωής.[/box]

Το παιδί που θα μάθει απο νωρίς να διακρίνει τα σημαντικά από τα ασήμαντα, υλικά και άυλα, θα μπορέσει ως ενήλικας να πάρει τις αποφάσεις που θα τον κάνουν να νοιώσει ασφαλή, ευτυχισμένο και ισορροπημένο. 

Δυστυχώς τα παιδιά δεν κάνουν ότι λέμε, αλλά κάνουν ό,τι κάνουμε, τόνισε πολλές φορές η κ. Θανοπούλου. Ο ρόλος των γονιών για να δημιουργηθούν υπεύθυνοι ενήλικες, είναι καταλυτικός. Δυστυχώς πάρα πολλοί άνθρωποι, ξοδεύουν χρήματα που δεν έχουν, για να αγοράσουν πράγματα που δεν χρειάζονται, για να εντυπωσιάσουν ανθρώπους που δεν συμπαθούν, είπε, δανειζόμενη τη διάσημη ρήση ενός αμερικανού κωμικού.

“Στην Interamerican θέλουμε ν’ αλλάξουμε τον κόσμο”

Ο κ. Φραγκουλόπουλος συνόψισε το πνεύμα της χθεσινής εκδήλωσης με μια ρήση του αμερικανού “εθνοπατέρα” Βενιαμίν Φραγκλίνου: Η επένδυση με την υψηλότερη απόδοση, είναι η επένδυση στη γνώση.

“Με την εκπαίδευση μπορείς ν’ αλλάξεις τον κόσμο”, είπε ο κ Φραγκουλόπουλος. “Και στην Interamerican, έχουμε τέτοιες φιλοδοξίες. Θέλουμε να επηρεάζουμε θετικά τα γεγονότα και ο χρηματοικονομικός αλφαβητισμός είναι κάτι στο οποίο θέλουμε να συμβάλλουμε”.

Έτσι η εταιρεία, εκτός από τις τρεις ειδικές εκδόσεις τις οποίες επιχορηγεί (έπονται και άλλες), θα υποστηρίξει την προσπάθεια με ποικίλες άλλες δραστηριότητες όπως έρευνες,  συνεργασίες με φορείς και οργανισμούς, παρουσιάσεις σε σχολεία, δωρεές σε βιβλιοθήκες. Η αρχή θα γίνει από το “σπίτι της”, με την ενημέρωση εργαζομένων και συνεργατών ενώ σύντομα θα ξεκινήσει τις πρώτες του ενέργειες και το νεο-συσταθέν Ινστιτούτο Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού. Μείνετε Συντονισμένοι!

Κεντρική φωτό: Απο αριστερά Όλγα Μπορνόζη, διευθύνουσα σύμβουλος της Capital Link, Τζίνα Θανοπούλου, Ed.M., M.A. Harvard University, συμβουλευτική-εκπαιδευτική ψυχολόγος, Νίκος Φίλιππας, καθηγητής Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Πειραιά και πρόεδρος του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού.

2 Comments

  1. Avatar

    Το κράτος είναι απλώς ένα μεγάλο νοικοκυριό. Αν μάθεις πώς να είσαι σωστός νοικοκύρης με το σπίτι σου, από το σπίτι σου, θα μάθεις να σέβεσαι τη χώρα σου, να εκτιμάς τα αγαθά της και να τα διαχειρίζεσαι με σύνεση και δεν θα πεινάσεις ποτέ. Απεναντίας, θα σου μένουν να ταΐσεις και αυτούς που πραγματικά πεινάνε, γιατί υπάρχουν και είναι πολλοί.


Add a Comment

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *